Noem me een ‘hooptimist’
Voor Optimist Magazine
Deze bijdrage verscheen in een speciaal katern over hoe we naar de toekomst kijken voor Optimist Magazine. Met bijdragen van Stephan Ummelen, Willemien Baksteen, Harry Starren, Agnes van der Sluijs, John van den Hout-Sachs, Janine Schimmelpenninck, Dr. Anneloes Smitsman, Shervin Nekuee, Nienke Meijer, Jakob van Wielink, Martin Schuurman en Ron van Es.
Ik ben hoopvol voor de toekomst en zie er enorm naar uit. Telkens opnieuw. Want ik kom er telkens kleine stukjes van tegen en mag soms ook werken aan stukjes toekomst. Net als iedereen trouwens.
We proberen ons er van alles bij voor te stellen, en we doen dat vaak aan de hand van allerlei voorstellingen en verbeeldingen. Een verhaal, een beeld, een film, etc. Een groot deel van mijn werk bestaat dan ook uit het doen en delen van voorstelbare voorstellingen, die dat wat we in ons hoofd hebben zichtbaar, tastbaar, voelbaar maken en mensen aanzetten tot iets — een inzicht, een handeling, een beweging. Denk aan het omzetten van een ambitie, visie of strategie (dat wat we in de toekomst hopen waar te maken) in toch al wel een eerste indruk in de vorm van een verhaal of beeld, om voor ons te kunnen zien in wat het zou kunnen zijn als het is gerealiseerd, waargemaakt, uitgekomen. Zodat een groep mensen in wat voor georganiseerde vorm dan ook, samen op weg kan naar dat beeld van de toekomst dat mogelijk lijkt, maar gaandeweg anders blijkt. Dàt is precies de bedoeling, niet dat het voorgestelde voorstelbare daadwerkelijk wordt gerealiseerd. Want door in beweging te komen, komen dingen in beweging en leer je onderweg naar dat wat je niet wist een hoop bij, en kun je dus ook gaandeweg je toekomstbeelden bijstellen.
Mensen hebben ook altijd het idee dat toekomst over ‘nieuw’ gaat. Iets dat nog niet bestaat. Maar vaak is het meer iets dat voor jou nieuw is. De Amerikaans-Canadese schrijver William Gibson zei het ooit mooi: ‘The future is already here — it’s just not evenly distributed.’ Er zijn al stukjes toekomst, overal. We moeten ons alleen meer ‘ontgrenzen’ (geleend van proceskundige Aart Goedhart) en over de grenzen van onze kennis, cultuur, taal, bubble, silo, sector, discipline heenkijken met een open en nieuwsgierige blik met de wil om te leren. Want de kans is groot dat iemand van de inmiddels acht miljard mensen op aarde ook als eens heeft nagedacht over waar jij mee bezig bent. In die hoop aan kennis en mogelijkheden vind je heel veel stukjes toekomst. Die bronnen zijn steeds gemakkelijker beschikbaar. Waar we eerst nog belemmerd waren door praktische zaken als een taal, kunnen we nu alles uit elke andere taal in je eigen voorkeurstaal tot je krijgen. En in die hoop eerder niet toegankelijke kennis en wijsheid zitten heel veel stukjes toekomst.
